Bó phanh là gì? Nhiều người mới lái xe nên nhận biết sớm để tránh nguy hiểm khi tham gia giao thông

Hệ thống phanh là bộ phận được sử dụng thường xuyên và có tuổi thọ không cao. Bó thắng (còn gọi là kẹt phanh hoặc dính phanh) là tình trạng hệ thống phanh không nhả hoàn toàn sau khi người lái buông bàn đạp, khiến bánh xe bị ma sát liên tục với má phanh. Dù nghe có vẻ nhỏ, nhưng hiện tượng này tiềm ẩn nhiều rủi ro nghiêm trọng, đặc biệt khi xe đang vận hành ở tốc độ cao.

Nếu không được xử lý kịp thời, bó phanh không chỉ làm giảm hiệu suất vận hành mà còn khiến má phanh, đĩa phanh và cả hệ truyền động nhanh hư hại, đồng thời làm xe tiêu tốn nhiên liệu nhiều hơn bình thường.

Dấu hiệu nhận biết hiện tượng bó thắng

1. Xe chạy ì, giảm tốc dù không đạp phanh

Khi nhả ga, xe không trôi mượt như bình thường.

Cảm giác xe “nặng máy”, động cơ phải gồng để duy trì tốc độ.

2. Bánh xe, mâm hoặc cụm phanh nóng bất thường

Sau khi đi một đoạn ngắn, nếu chạm tay gần khu vực mâm hoặc cùm phanh thấy nóng ran, rất có thể phanh đang bị bó do ma sát liên tục.

3. Xuất hiện mùi khét hoặc khói trắng

Có mùi cao su cháy hoặc khét phát ra từ bánh xe.

Trường hợp nặng có thể xuất hiện khói trắng do má phanh nóng quá mức.

4. Xe bị lệch khi buông vô lăng

Khi thả nhẹ vô lăng mà xe tự nghiêng về một bên, khả năng cao phanh ở một bánh đang bị kẹt khiến lực ma sát hai bên không đều.

5. Mức tiêu hao nhiên liệu tăng cao

Động cơ phải làm việc nhiều hơn để vượt qua lực cản từ phanh bị kẹt, dẫn đến xe hao xăng/dầu bất thường.

Nguyên nhân phổ biến gây bó thắng

Piston phanh kẹt do bụi bẩn, rỉ sét hoặc phớt cao su lão hóa.

Dầu phanh bẩn, nhiễm nước hoặc quá hạn khiến piston khó hồi về vị trí ban đầu.

Cơ cấu phanh tang trống xuống cấp: lò xo hồi yếu, thiếu bôi trơn hoặc khô dầu.

Phanh tay không được nhả hết khi di chuyển, gây bó phanh cơ khí.

Sai sót kỹ thuật khi lắp đặt, siết bu lông không đúng lực làm má phanh tì vào đĩa liên tục.

Cách phòng tránh hiện tượng bó thắng

1. Bảo dưỡng hệ thống phanh định kỳ

Vệ sinh, tra mỡ các chi tiết như cùm phanh, piston, chốt trượt.

Thay dầu phanh theo khuyến cáo của nhà sản xuất (khoảng mỗi 2 năm hoặc 40.000 km).

2. Kiểm tra phanh tay thường xuyên

Đảm bảo phanh tay luôn được nhả hoàn toàn trước khi xe chạy.

Nếu cần phanh tay bị kẹt, rít hoặc cứng, cần xử lý ngay.

3. Sử dụng phụ tùng và dầu phanh chất lượng

Không dùng dầu phanh kém chất lượng, dễ gây hư hại hệ thống.

Nên chọn má phanh chính hãng hoặc đúng tiêu chuẩn cho từng dòng xe.

4. Lái thử sau khi sửa chữa phanh

Sau khi thay dầu, thay má phanh hoặc vệ sinh cùm phanh, cần chạy thử ở tốc độ thấp để kiểm tra độ nhạy phanh.

5. Chăm sóc phanh sau khi đi mưa lớn hoặc ngập nước

Bùn đất và nước bẩn dễ gây rỉ sét piston, kẹt phanh. Vì vậy sau khi đi qua vùng ngập nước, cần vệ sinh và kiểm tra phanh sớm.