Công ty Cổ phần Xây dựng Quảng Tây ngang nhiên tàn phá môi trường sông Hồng?
Thời gian gần đây, người dân xã Quảng Oai (Hà Nội) liên tục gửi đơn phản ánh về việc Công ty Cổ phần Xây dựng Quảng Tây đưa hàng loạt phương tiện cơ giới và tàu hút cát quy mô lớn ra khai thác có dấu hiệu trái phép trên sông Hồng, ngay sát bờ, bất chấp quy định pháp luật và cảnh báo sạt lở nghiêm trọng.
Theo ghi nhận của người dân địa phương, mỗi đêm có từ 8 đến 10 tàu hút cát hoạt động rầm rộ trên đoạn sông Hồng qua xã Quảng Oai. Mỗi tàu chứa khoảng 500 m³ cát, khai thác suốt ngày đêm. Tiếng máy nổ, khói bụi và sóng nước khiến khu dân cư ven sông rung chuyển. Điều đáng nói là khu vực khai thác này chỉ cách chân đê khoảng hơn 100 mét. Việc hút cát ồ ạt đã khiến nhiều đoạn bờ sông bị sạt lở sâu, đất canh tác và vườn ngô của người dân bị cuốn trôi, ảnh hưởng trực tiếp đến sinh kế hàng trăm hộ dân.
Nhiều nơi, sạt lở đã “ăn” sát chân đê, đe dọa nghiêm trọng an toàn đê điều trong mùa mưa bão. “Ban ngày họ vẫn hoạt động, ban đêm thì làm mạnh hơn. Nước xoáy sâu vào tận ruộng ngô, đất sụt từng mảng. Chúng tôi lo lắm, nhưng phản ánh mãi mà chẳng thấy ai xử lý,” một người dân xã Quảng Oai bức xúc nói.
Sông Hồng vốn là nguồn sống, nguồn nước tưới tiêu và phòng hộ đê điều quan trọng của vùng đồng bằng Bắc Bộ. Việc khai thác cát trái phép không chỉ làm mất cân bằng dòng chảy, đe dọa an toàn đê sông mà còn tàn phá hệ sinh thái thủy sinh, khiến hàm lượng phù sa giảm mạnh, nước sông đục ngầu và ô nhiễm nghiêm trọng. Các chuyên gia môi trường cảnh báo, khi lòng sông bị hạ thấp đột ngột, nước sẽ xói ngược vào hai bên bờ, tạo ra “hiệu ứng domino” sạt lở. Về lâu dài, các khu dân cư ven sông có thể bị xóa sổ, và Nhà nước phải chi hàng chục tỷ đồng để gia cố, khắc phục hậu quả.
Điều khiến dư luận bức xúc hơn là khi người dân quay video, chụp ảnh hoặc lên tiếng phản ánh, nhiều đối tượng lạ mặt xuất hiện đe dọa, chửi bới, thậm chí theo dõi những người tố cáo. Một số hộ dân cho biết đã nhận được lời cảnh cáo “không được động đến việc làm ăn của người khác”, khiến họ sống trong tâm lý lo sợ.
Người dân đã gửi clip, hình ảnh và bằng chứng về hoạt động khai thác trái phép của Công ty Cổ phần Xây dựng Quảng Tây tới cơ quan chức năng. Tuy nhiên, đến nay tình trạng này vẫn diễn ra công khai, đặt ra câu hỏi lớn: Ai đang “chống lưng” cho doanh nghiệp này ngang nhiên hoạt động giữa ban ngày?
Theo quy định của Luật Khoáng sản và Luật Bảo vệ môi trường, mọi hoạt động khai thác cát, sỏi lòng sông đều phải được cấp phép và giám sát chặt chẽ bởi cơ quan quản lý từ Trung ương đến địa phương. Thế nhưng, việc Công ty Cổ phần Xây dựng Quảng Tây liên tục huy động phương tiện khai thác trái phép ngay giữa địa bàn Thủ đô cho thấy dấu hiệu buông lỏng quản lý, thậm chí có thể có sự bao che hoặc tiếp tay của một số cá nhân, tổ chức?!
Trước thực trạng đó, người dân xã Quảng Oai tha thiết đề nghị các cơ quan báo chí và chính quyền điều tra, làm rõ dấu hiệu lợi ích nhóm; xử lý nghiêm hành vi dung túng, bảo kê cho hoạt động khai thác trái phép. UBND TP Hà Nội, Sở Nông nghiệp & Môi trường và Công an Thành phố cần khẩn trương kiểm tra, đình chỉ hoạt động nếu phát hiện vi phạm, đồng thời gia cố ngay những đoạn sạt lở nguy hiểm để bảo vệ đê điều và khu dân cư ven sông, phòng ngừa thảm họa môi trường và thiệt hại trong mùa mưa bão sắp tới.
Không thể để một doanh nghiệp khoác áo hợp pháp mà ngang nhiên “rút ruột” sông Hồng - dòng sông Mẹ của đồng bằng Bắc Bộ. Đây là hành vi coi thường pháp luật, coi thường người dân và môi trường sống. Dư luận đang chờ câu trả lời rõ ràng từ các cơ quan chức năng: Ai đang tiếp tay cho Công ty Cổ phần Xây dựng Quảng Tây? Và bao giờ sông Hồng mới được trả lại sự bình yên vốn có?
Trước những dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng và nguy cơ sạt lở đe dọa đời sống, tài sản của người dân, các chuyên gia và cộng đồng xã Quảng Oai đều thống nhất rằng cần một giải pháp đồng bộ, minh bạch và kiên quyết để chấm dứt tình trạng “cát tặc đội lốt doanh nghiệp” hoành hành trên sông Hồng.
Nguyễn Văn H. kiến nghị: “Cần tăng cường kiểm tra thực địa thường xuyên, không chỉ trên giấy tờ. Các cơ quan chức năng phải áp dụng công nghệ giám sát từ xa - như định vị GPS, camera hành trình – để kiểm soát tàu thuyền khai thác. Đồng thời, xử lý nghiêm cán bộ buông lỏng hoặc bao che cho vi phạm.” Ông cũng cho rằng người dân cần được trao quyền giám sát thông qua tổ tự quản cộng đồng, có thể phản ánh trực tiếp tới đường dây nóng của Sở Nông nghiệp & Môi trường, Bộ Công an hoặc báo chí trung ương.
“Chúng tôi không cần hứa hẹn, chỉ cần thấy người làm sai bị xử lý thật sự thì dân mới yên tâm,” - một người dân Quảng Oai chia sẻ.
Nếu không sớm chặn đứng tình trạng khai thác trái phép, sông Hồng sẽ tiếp tục bị “rút ruột”, đê điều suy yếu, môi trường bị tàn phá và hậu quả xã hội sẽ khôn lường. Người dân Quảng Oai và dư luận cả nước đang mong chờ hành động thực chất từ chính quyền - làm rõ “thế lực chống lưng” cho Công ty Cổ phần Xây dựng Quảng Tây, trả lại dòng sông Hồng sự bình yên, xanh, sạch và bền vững.