Phú Thọ: Doanh nghiệp có đang “núp bóng” dự án để khai thác đất
Mặc dù chỉ được cấp phép vận chuyển, cung cấp đất dư thừa cho các công trình sử dụng vốn ngân sách Nhà nước theo quy định, thế nhưng chủ đầu tư dự án dựa vào “lá bùa” giấy phép để mang đất đi nơi khác tiêu thụ, không những tiềm ẩn nguy cơ ô nhiễm môi trường, mất an toàn giao thông mà còn thất thu thuế Nhà nước.
Nguy cơ mất an toàn giao thông
Mới đây, theo phản ánh của người dân, tại khu 4 thuộc xã Trung Giáp (huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ) liên tục các xe lớn nhỏ ra vào với tần suất lớn để lấy đất đem bán cho các công trình, doanh nghiệp trên địa bàn. Các xe này không được che chắn, bụi bẩn vương vãi đầy đường, ảnh hưởng cuộc sống của người dân.
Ghi nhận tại hiện trường, hoạt động khai thác đất tại đây diễn ra rầm rộ, một vạt đồi lớn đã bị đào khoét sâu hoắm như một cái rãnh khổng lồ bề rộng cả trăm mét, kéo dài hàng vài chục mét cắm vào lòng núi. Vách núi bị gàu xúc xẻ nham nhở, dựng đứng khiến người ta có cảm giác cả vạt núi phía trên có thể ụp xuống bất kể lúc nào.
Vào thời điểm trên, 4 chiếc máy xúc cỡ lớn thi nhau gầm rú, làm việc liên tục để kịp múc cho những xe tải trọng lớn vào “ăn đất” và chở đi. Hoạt động khai thác diễn ra vô cùng sôi động song khu vực này không có bất kỳ biển báo nào cũng như sự kiểm tra, giám sát của cơ quan chức năng. Mỗi lần có xe trọng tải lớn chạy qua, bụi bay mù mịt, che khuất tầm nhìn, rất nguy hiểm cho các phương tiện tham gia khi đi qua tuyến đường này.
Không chỉ khu dân cư, các trường mẫu giáo, tiểu học lẫn trung học cơ sở cũng bị tra tấn bởi tiếng gầm rú kèm theo bụi đất mờ mịt của đoàn xe ben hạng nặng này. Cuộc sống, sức khoẻ của người dân, các giờ học của học sinh bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Điều đáng nói là trong khi các xe tải liên tục ra vào vận chuyển đất nhưng các hoạt động hạn chế bụi và kiểm soát trọng tải như: Lắp trạm cân, tưới nước phun ẩm mặt đường và làm sạch thân xe,… đều không được thực hiện nghiêm túc.
Đây có thể là nguyên nhân chính dẫn tới tình trạng xe chở quá tải và “cõng” đất từ khu mỏ ra đường gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng tới cuộc sống, sinh hoạt của các hộ dân dọc tuyến đường và tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông cho người và các phương tiện tham gia giao thông trên tuyến đường này.
Lợi dụng “lá bùa” giấy phép để tiêu thụ đất?
Theo tìm hiểu của phóng viên Tạp chí Môi trường Giao thông, khu vực đang khai thác đất trên thuộc Dự án đầu tư xây dựng công trình Nhà máy sản xuất, gia công các sản phẩm may mặc xuất khẩu tại xã Trung Giáp, huyện Phù Ninh, chủ đầu tư là Công ty CP Đầu tư may Sao Việt.
Cụ thể, ngày 9/4/2025, UBND tỉnh Phú Thọ ban hành công văn số 1637/XN-UBND về việc xác nhận đăng ký khu vực, công suất, khối lượng, phương pháp, thiết bị và kế hoạch khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường trong dự án đầu tư xây dựng công trình Nhà máy sản xuất, gia công các sản phẩm may mặc xuất khẩu tại xã Trung Giáp, huyện Phù Ninh cho Công ty CP Đầu tư may Sao Việt (May Sao Việt).
Theo nội dung công văn, UBND tỉnh Phú Thọ cấp phép cho Công ty CP Đầu tư may Sao Việt, được phép khai thác đất tại xã Trung Giáp bằng phương pháp lộ thiên, trữ lượng được phép khai thác 58.980m3, công suất khai thác 58.980m3/năm, thời hạn khai thác đến tháng 9/2025.
UBND tỉnh Phú Thọ yêu cầu May Sao Việt chỉ được phép đưa khối lượng đất dư thừa vận chuyển, cung cấp làm vật liệu đắp nền cho các công trình sử dụng vốn ngân sách Nhà nước, bao gồm: Công trình xây dựng hạ tầng kỹ thuật điểm dân cư nông thôn tại Đồng Đình khu 5, xã Trung Giáp; dự án Cải tạo nâng cấp đường huyện P2, huyện Phù Ninh (đoạn trường THCS Trị Quận đi ĐT.323D); dự án Cải tạo, nâng cấp đường giao thông nông thôn xã Tiên Phú (đoạn trường mầm non kết nối QL2) và dự án Cải tạo, nâng cấp đường giao thông nông thôn xã Phùng Nguyên.
Bên cạnh đó, May Sao Việt có trách nhiệm thực hiện việc khai thác theo đúng khối lượng, công suất, kế hoạch, phương pháp, chỉ được cung cấp đất theo đúng danh sách các công trình được cấp phép; Thực hiện khai thác, vận chuyển đảm bảo an toàn, vệ sinh môi trường, an ninh, trật tự xã hội tại nơi khai thác; Không ảnh hưởng đến hoạt động sinh hoạt bình thường của người dân trong khu vực, không ảnh hưởng đến các công trình xây dựng, hạ tầng, giao thông…
Quy định là vậy, thế nhưng việc thực hiện lại là một chuyện khác, bởi khi theo chân đoàn xe chở đất từ mỏ đi ra, phóng viên Tạp chí Môi trường Giao thông phát hiện những chiếc xe này không hề đưa đất đến các công trình đã nêu, mà lại chở đất đến một dự án san lấp mặt bằng tại khu vực chân đê khu 1, xã Vĩnh Lại, huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ.
Trao đổi với phóng viên, ông Phan Tiến Cương, Chủ tịch UBND xã Trung Giáp cho biết, điểm khai thác đất trên đã được cấp phép cho Công ty May Sao Việt, trong quá trình vận chuyển đất cũng có thể làm rơi vãi đất cát ra đường, gây bụi bặm, phía UBND xã cũng đã nhắc nhở đơn vị phải có biện pháp đảm bảo an toàn giao thông và môi trường.
Về vấn đề May Sao Việt tự ý mang đất cung cấp cho các dự án ngoài danh mục được cấp phép, ông Cương cho biết địa phương không nắm được thông tin và cũng không thể kiểm tra được, chức năng nhiệm vụ của xã chỉ nằm trong khu vực mỏ khai thác.
Nhằm khắc phục tình trạng này, các cấp chính quyền tỉnh Phú Thọ cần chấn chỉnh tình trạng quản lý lỏng lẻo thời gian vừa qua, kiên quyết xử lý người đứng đầu một số địa phương buông lỏng trách nhiệm quản lý; xử phạt nghiêm chủ đất, chủ phương tiện có hành vi khai thác, vận chuyển đất không đúng giấy phép được cấp; không thanh toán, quyết toán đối với công trình, dự án sử dụng đất làm vật liệu san lấp trái phép.
Theo Tạp chí Môi trường Giao thông
